Samen met drie experts op gebied van voeding, gedrag en onze hersenen: Roel Hermans, gedragsonderzoeker op de universiteit van Maastricht. Expert voeding en gedrag bij het voedingscentrum en Oprichter Leefstijllab.nl, Esther van Etten (bewegings- en voedingsdeskundige) en Erik Scherder (hoogleraar neuropsycholoog).
In de serie ‘En nu is het genoeg!’, krijg jij antwoord op deze vragen en willen we jou helpen/uitdagen voor een gezondere levensstijl.
Roel Hermans, gedragsonderzoeker op de universiteit van Maastricht, expert voeding en gedrag bij het voedingscentrum en Oprichter Leefstijllab.nl. Volgens Roel slaan uitspraken als ‘elk pondje gaat door het mondje’ nergens op. “Iedereen weet wel wat wel of niet goed is met voeding, de uitdagingen zitten juist in ons gedrag”, stelt hij.
Wat maakt een gezonde levensstijl nou zo lastig?
Roel: “Daar zijn drie reden voor. De eerste is dat de gewoontes winnen van voornemens. We willen wel maar we vallen terug in ons oude gedrag. Dat komt doordat onze oude levensstijl gewoontegedrag is. Als je veranderingen wil aanbrengen kost dat heel veel energie. Dat wil onze lichaam en geest uit de weg gaan. Dan verval je in oude patronen, want dat is makkelijk. Dat brengt ons automatisch bij de tweede reden: We houden nou eenmaal niet van pijn of verlies. In het begin gaat verandering altijd gepaard met ongemak. Je gaat bijvoorbeeld meer sporten en dat zorgt voor spierpijn. Dat vinden we niet prettig en dan wil je weer terug naar je comfortzone en ben je weer terug bij af. De derde reden is verleiding. Deze ligt altijd op de loer. Er is altijd wel sociale druk om een biertje te nemen of lekkere etensluchten. En dan ga je gemakkelijk de fout in.”
Het veranderen van je levensstijl is natuurlijk lastig. Maar je hoeft dit natuurlijk niet alleen te doen. Hulp vragen is juist heel goed. June tot 12 helpt je een handje en vormt daarom een groep voor als jij aan de slag wilt.
“Motivatie heeft drie basisbehoeftes. Een daarvan is sociale relaties. Als mensen het goede voorbeeld geven dan gaan we daar in mee.”
Huiswerk: Schrijf op waarom het genoeg is! Zet een aantal redenen op papier waarom je wilt veranderen die je altijd kunt teruglezen op lastige moment. Het begint allemaal bij je eigen motivatie”, vertelt Roel.
We gaan terug naar de basis. Want wat eet je eigenlijk op een dag? En waarom eet je dat? Schep je iedere avond nog een extra schep op je bord? Eet je als lunch brood of vla? Houdt eens een eetdagboek bij en schrijf op wat je eet en hoeveel. Je kunt het wegen of in porties denken. Door op te schrijven wat je eet, wordt je je bewuster van je eetgedrag. We stoppen vaak op de automatische piloot dingen in onze mond. Stel je hebt een zak pepernoten voor je liggen. Je kunt zonder dat je het door hebt die halve zak opeten. Maar als je al die dingen nou eens opschrijft. Dan kun je wel eens verbaasd zijn over wat je nou allemaal eet op een dag.
Dat is ook wat we willen bereiken, een shift in onze mindset, het gaat niet zo zeer om het willen afvallen. Nee, hoe komt het dat we dingen eten en doen waarvan we weten dat het niet goed voor ons is? En wanneer we ons bewuster worden van ons gedrag en onze eetgewoontes kunnen we daarop anticiperen en een gezonde leefstijl ontwikkelen, een die bij jou past.
Huiswerk: Hou bij in een schriftje wat je overdag eet en mail ons een foto van wat je eet. Esther van Etten kan het dan bekijken.
Wat is genoeg beweging?
Het antwoord komt uit de evolutie vandaan. Suiker en vet vinden we erg lekker. Dat heeft te maken met onze energieopslag. Vroeger gingen we op jacht en dat eten rusten en liggen. Dat is niet mijn mening. Als mens zijn we niet met de tijd mee gegaan omdat we iedere dag te eten hebben.
Vet en suikeropslag zijn nog steeds aanwezig, dat zie je nog steeds aan iemands taille. De voorraden worden aangelegd maar ze zijn niet meer nodig want er is geen drang meer “heb ik morgen nog iets te eten”. De beloning als je iets van vet of suiker eet is enorm. Dat geeft je een prettig gevoel. Mensen in stresssituaties hebben weinig leuke gevoelens en als je dat toch een keer wil hebben (en dat is logisch) dan ga je iets eten en heb je even weer dat fijn gevoel.
Wat kan die beloning dan beter zijn?
Hoe kun je je afweersysteem versterken dat moet het doel zijn. Dat voel je eerst niet als iets fijns maar op den duur ga je je beter wapenen tegen het ziek worden en als ben het ziek worden word je misschien minder ernstig ziek. Daar gaan we ons nu op focussen en uitendelijk geeft dat ook een goed gevoel en dan is niet pas na jaren maar zelfs al na 2 maanden. Dus het is niet morgen maar ook niet pas over jaren. Dan denk je “ik voel mij nog fitter”, ik slaap beter, ik ben alerter en ben minder actief door meer te bewegen”.
Als we te weinig bewegen dan verzwakt je afweersysteem. Door al een klein beetje beweging verbetert het. Elke vorm van bewegen is meegenomen! Het gaat om bewegen zodat je hart sneller gaat pompen dat is beter voor je bloedsomloop. Ook al val je niet af dan nog moet je doorgaan met bewegen.
Huiswerk: Doe iedere dag een half uur achter elkaar aan lichaamsbeweging zoals bijvoorbeeld stevig door wandelen, fietsen, traplopen of tuinieren. Ben je minder mobiel? Doe dan iets anders waardoor je hartslag omhoog gaat. Het gaat om matig intensief bewegen. Dus 7 dagen per week, 30 minuten (bij elkaar 210 minuten) bewegen. In corona tijd het liefst 400 minuten doordat we meer zitten. Ga bijvoorbeeld na 1 uur zitten even 5 minuten lopen dan doorbreek je het effect van zitten op je stofwisseling.
De redactie van June tot Twaalf krijgt veel reacties binnen van luisteraars die deze serie op de voet willen volgen, de nieuwsbrief willen ontvangen en ook graag de tips willen volgen en huiswerk willen doen. Roel: “Het belangrijkste is om realistisch te blijven en doelen te stellen voor jezelf. Alleen op die manier kun je verleidingen weerstaan en je doel voor ogen blijven houden. Het belangrijkste is om realistisch te zijn. Dus niet: “Ik stop met snoepen,” maar juist zeggen: “Ik begin iedere dag met het eten van twee stuks fruit.” Op die manier bouw je het langzaam op. Door het in kleine stapjes te doen bouw je het langzaam op en maak je het overzichtelijk voor jezelf. Je moet alles in kleine stapjes doen anders is het niet te overzien en raak je je motivatie kwijt. Je moet proberen de balans te vinden tussen genieten en gezond eten. Dat is eigenlijk het allerbelangrijkste. Het helpt als je jezelf een paar opdrachten geeft…”
Huiswerk: Stel jezelf een aantal vragen als: Wat is jouw einddoel? Wat wil je bereiken? Wanneer is het genoeg voor jou? Bepaal ook een concreet einddoel voor jezelf als:
“Ik wil over 10 weken, dus op 28 december, 5 kilo zijn afgevallen.”
“Ik wil over 10 weken 5 kilometer aan een stuk kunnen hardlopen.”
“Ik wil 3 keer per week een wandeling maken van tenminste 30 minuten en dat houd ik 4 weken vol.”
Wat is nu echt gezond voor je lichaam en hoe kan je gezonder leven? Wie kunnen we dit beter vragen dan Juglen Zwaan, orthomoleculair therapeut en voedingsdeskundige. Hij studeerde Voeding & Gezondheid en schreef o.a. de boeken ‘De supplementenwijzer’, ‘De voedingswijzer’ en ‘De receptenwijzer. Je kent hem misschien van het TV-programma ‘Wat Eten We’?
“Gezond eten wordt steeds belangrijker in de wereld. Mensen met overgewicht hebben meer kans om te worden geraakt door Corona. De helft van de inwoners van Nederland is te dik en dat aantal stijgt maar door. Op elke straathoek is tegenwoordig geraffineerd voedsel te koop. Dat is fastfood en zit vol macronutriënten oftewel calorieën. Het is juist heel belangrijk om micronutriënten binnen te krijgen: vitamines, vezels, mineralen, sporen etcetera. Bij geraffineerde voeding is dit er allemaal uitgehaald.”
Wil jij nou hulp voor een gezondere levensstijl? Ga de uitdaging samen met June tot 12 aan. Stuur een mailtje naar [email protected] en schrijf op waarom het voor jou genoeg is. Dan helpen wij jou samen met Roel Hermans, Esther van Etten en Erik Scherder verder.
